Numer 2 Zeszytu Historycznego Szczutowskiego poświęcony jest w głównej mierze Powstańcom Styczniowym.
W Zeszycie znajdziecie Państwo między innymi:
- Artykuł poświęcony realizowanemu przez Portal „Szczutowo – ocalić od zapomnienia” wspólnie z Parafią w Szczutowie projektu „Patriotyzm – to odpowiedzialność za groby naszych przodków”.
- Artykuł poświęcony Powstaniu Styczniowemu na terenie gminy Szczutowo i w jej bezpośrednim sąsiedztwie. W artykule tym zaprezentowano obszerne fragmenty książki autorstwa Ks. Czesława Lissowskiego „Powstanie Styczniowe w Ziemi Dobrzyńskiej”. Jest to pozycja bardzo cenna z racji na fakt, iż oparta jest na materiałach źródłowych pozyskanych z archiwum diecezjalnego w Płocku i archiwów państwowych. Materiał monograficzny został uzupełniony relacjami ludzi, którzy pamiętali czasy powstania styczniowego. Ks. Czesław Lissowski wspólnie z Ks. Stanisławem Mąkowskim – ówczesnym dyrektorem biblioteki i archiwum diecezjalnego w Płocku swoją książkę oparł na dokumentach zdeponowanych w archiwach, w głównej mierze dokumentach, raportach i korespondencji naczelnika wojennego lipnowskiego.
Swój wkład w utrwalanie pamięci o Powstańcach Styczniowych miał również ks. Walenty Załuski proboszcz Parafii w Gójsku w latach 1901-1911. Dzięki wyniesieniu przez niego ksiąg parafialnych parafii Gójskiej z płonącej kaplicy w 1904 roku, możemy poznać nazwiska poległych powstańców spoczywających na Cmentarzu w Szczutowie. To właśnie z tych ocalonych ksiąg zmarłych korzystał ks. Czesław Lissowski przygotowując książkę o powstaniu styczniowym.
W niniejszym Zeszycie korzystano z następujących materiałów:
- Powstanie Styczniowe w Ziemi Dobrzyńskiej Czesława Lissowskiego, Płock 1938r
- Powstanie styczniowe i jego echa w dorzeczu Drwęcy. Studia i szkice pod red. Mirosława Krajewskiego, Golub-Dobrzyń 2013 r.;
- Bitwy i potyczki 1863-1864. Stanisław Zieliński, Rapperswil 1913 r.
- Czasopisma, dzienniki:
- Dziennik Warszawski Nr 7 z 1870 r,
- Katolickie Pismo Codzienne Głos Mazowiecki, numery: Nr 23, 29, 32, 33, 34, 47, 48, 49 i 50 z lutego i marca 1938 roku
- Dziennik Czas: Nr 61 z 15 marca 1863; Nr 159 z 16 lipca 1863; Nr 162 z 19 lipca 1863 rok; Nr 174 z 2 sierpnia 1863; Nr 216 z dnia 21 września 1904 r.
- Gazeta Polska Nr 260 z 20 września 1904 roku
- Kronika V klasowej szkoły powszechnej w Gójsku z 1935 roku Zofii Jabłońskiej, rękopis.
- Obrazy i grafiki: Artur Grottger: „Bitwa”, grafika z cyklu Polonia, 1863 r.; „Pochód na Sybir”; T. Ajdukiewicz „Scena z powstania styczniowego, 1875; Sochaczewski. „Zakuwanie w kajdany”
- Portale internetowe poświęcone Powstaniu Styczniowemu.
- Artykuł poświęcony Katolickim zwyczajom pogrzebowym.
Zapraszam do lektury. Dariusz Lazarowski