Ks. Stanisław Konstanty Ordon [1] – 1878-1886

Stanisław Konstanty Ordon urodził się 11 stycznia 1848 r. w mieście Końskie w dawnej guberni radomskie. Jak pisał Mirosław Krajewski „Pochodził ze słynnej rodziny Ordonów jako syn Emiliana i Eleonory Neinke, o której pisał A. Mickiewicz w słynnej Reducie Ordona, a Zygmunt Ordon był jego stryjecznym bratem [2].

Początkowe nauki zdobywał w domu, dalej w Kaliszu ukończył cztery klasy szkoły realnej a następnie wstąpił do Szkoły Głównej w Warszawie. Po jakimś czasie rodzina przeniosła się do Płocka, gdzie ojciec jego był pracownikiem Trybunału. W 1866 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Płocku. Jako zdolnego studenta władza diecezjalna wysłała go w 1869 r., po otrzymaniu święceń subdiakonatu, na studia w Akademii Duchownej w Petersburgu, które po czterech latach ukończył, otrzymując stopień magistra teologii. Święcenia kapłańskie przyjął w 1873 r. z rąk Antoniego Fijałkowskiego, metropolity mohylowskiego. Po powrocie do diecezji ks. Ordon otrzymał nominację na profesora seminarium, gdzie pracował cztery lata.

19 września 1878 na spotkaniu profesorów seminarium duchownego w Płocku, Biskup-Sufragan i administrator diecezji płockiej ks. Aleksander Gintowtt, przyrzeka ks. Stanisławowi Ordon oddanie w administrację probostwa w Gójsku, jako podziękowanie na pracę dla profesora seminarium w Płocku. Ks. Biskup stwierdził „ks. Stanisław Ordon, miał sobie konferowane probostwo w Gójsku, gdyż po zawakowaniu tego beneficium, które posiada dogodne warunki t. j. wikarjusza, nowowzniesioną piękną plebanję, i dobrze utrzymany kościół, uznałem za właściwe takowe probostwo mu udzielić, zadosyć czyniąc dawniej kilkakrotnie wyrażonym życzeniom tego zasłużonego profesora [3]. Już w listopadzie 1878 roku Ks. Stanisław Ordon obejmuje parafię w Gójsku. W Gójsku pełni posługę proboszcza do maja 1886 r. będąc jednocześnie wicedziekanem dekanatu rypińskiego.

W maju 1886 r. otrzymał nominację na probostwo i dziekanię w Mławie [4], gdzie pozostał do końca swojego życia. W Mławie zastaje parafię niezwykle zaniedbaną, którą w ciągu kilku lat dźwiga z upadku. D. Staszewski opisując parafię w Mławie podsumowuje: „w przeciągu kilkunastu lat gorliwą pracą i wielkiem zaufaniem, jakie zdołał wzbudzić w parafjanach, doprowadził kościół mławski do takiej zasobności a nawet bogactwa wszelkich przedmiotów kościelnych, jakiem niewiele kościołów w całym kraju może się poszczycić [5].

Jako dziekan mławski, odpowiedzialny był za wszystko, co się działo w dziedzinie kościelnej na podległym mu terenie jest wielokrotnie karany przez władze carskie karą grzywny. 30 września 1889 za ustawienie przez parafian w podległych parafiach dekanatu bram tryumfalnych przed wizytą biskupa płockiego roku zostaje ukarany grzywną w wys. 125 rubli [6], [7].

Jest jednym z pierwszych członków powstałego w 1901 roku Mławskiego Towarzystwa Dobroczynności a już 23 maja 1902 roku zostaje członkiem zarządu Towarzystwa [8], [9]. W 1902 roku zostaje kanonikiem honorowym kapituły kolegiackiej pułtuskiej, z pozostawieniem na stanowisku parafialnym i innych poza kapitułą urzędach [10].

Wg spisu duchowieństwa rzymsko katolickiego na 1903 roku ks. Stanisław Ordon był: kanonikiem kapituły kolegiaty pułtuskiej, asesorem sądu biskupiego, dziekanem i proboszczem mławskim liczącego 78.971 wiernych[11], mającym prawo być wybranym na administratora diecezji płockiej [12].

Zmarł 20 lipca 1907 roku w Mławie, w wieku 59 lat a 39 lat kapłaństwa [13], piastując stanowisko dziekana mławskiego. Kurjer Warszawski z 30 lipca 1907 roku w nekrologach o  ks. Ordonie pisał: Zmarły kapłan ukończył akademię duchowną ze stopniem magistra teologii, był profesorem seminarium płockiego, honorowym kanonikiem płockim i kapituły pułtuskiej.  Pogrzeb odbył się w dniu 30 lipca 1907 roku. Pozostawił po sobie piękną pamięć jako kapłan wybitnie światły i wielkich cnót [14].

[1] Na podstawie biogramu Ks. Michała Mariana Grzybowskiego. [w:] Ks. M. M. Grzybowski, Duchowieństwo diecezji płockiej wiek XIX, T. 2, Płock 2010, s. 265-267.

[2] M. Krajewski, Nowy słownik biograficzny Ziemi Dobrzyńskiej, Tom II, M-Ż, Dobrzyńskie Towarzystwo Naukowe, 2014, s. 113.

[3] Przegląd katolicki, 12 (24 października 1878 rok) s. 682.

[4] Kurjer Warszawski nr 202b z 12 (24) lipca 1886 r., s. 2.

[5] D. Staszewski, Mława opis historyczny, Warszawa 1907, s. 52.

[6] P. F Kubicki, Biskup sufragan sandomierski, Bojownicy kapłani za sprawę Kościoła i ojczyzny w latach 1861-1915 : materiały z urzędowych świadectw władz rosyjskich, archiwów konsystorskich, zakonnych i prywatnych. Cz. 1, Dawne Królestwo Polskie. T. 2, Diecezje: lubelska z podlaską i płocką, Sandomierz 1933, str. 495.

[7] M. Grzybowski, Duchowieństwo diecezji płockiej w walce o wolność narodu i Kościoła po roku 1863, [w:] Studia Płockie nr 19-20 z 1991-1992, s. 240. Bezpośredni link: http://mazowsze.hist.pl/21/Studia_Plockie /480/1991/15977/ [dostęp 2021-01-31]

[8] Kurjer Codzienny nr 149 z 1 czerwca 1902 roku

[9] Kurjer Warszawski Nr 356 z dnia 14 (27 grudnia) 1901 roku.

[10] Kurjer Warszawski nr 144 z 14 (27 maja) 1902r., s. 3.; Kurjer Warszawski nr 168  z 7 (20) czerwca 1902r., s. 5.; Słowo, Nr 117 11 (24) maj 1902 r., s. 2.

[11] Kurjer Warszawski nr 60 z 1 marca 1903r., s. 3.

[12] Kurjer Warszawski Nr 71 z dnia 27 lutego (11 marca) 1904 r.

[13] Ks. M. M. Grzybowski, Album duchowieństwa diecezji płockiej, Tom 1, Płock 2005, s. 192

[14] Kurjer Warszawski Nr 208 z dnia 30 lipca 1907 roku.